انواع روش های چاپ کدام است ؟
به گزارش گیگابلاگ، انواع روش های چاپ، هر تفاوتی که با یکدیگر داشته باشند، ابتدا یک مرحله اصلی و مشابه را می گذرانند که عبارت است از انتقال اریژینال (متن و یا تصویری که قرار است چاپ گردد) به یک حامل، مثل پلیت، سیلندر و یا استنسیل که در نهایت به فراوری فرم چاپی می انجامد.
جهت دریافت مشاوره خدمات قیمت طراحی کاتالوگ از بهترین و مجربترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ کاتالوگ های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.
اریژینال یا آرت ورک (Art work) معمولا با توجه به مجموعه ای از روش های چایی برای چاپ با یک روش خاص تهیه می شود. متن دست نویس یا حروفچینی شده آماده عکاسی به دوربین سپرده می شود که فیلم تهیه شده از آن اغلب به طور مستقیم بر روی پلیت منتقل می شود. تصاویر انتقالی یا به شکل خطی - سیاه و سفید و بدون ترام - و یا با سایه روشن ها و تنهای پیوسته است که در این صورت با استفاده از ترام، تصویر مورد نظر به نقاط بسیار ریز شکسته می شود.
در روش لیتوگرافی معمول، کار چاپی که از حروف و تصویر تشکیل شده است بر روی فیلم (به عنوان واسطه منتقل می شود. این فیلم یا پوزتیو (مثبت) و یا نگاتیو (منفی) است که انتخاب نوع آن باید قبل از مرحله انتقال تصویر از فیلم به پلیت صورت گیرد.
انواع حامل های تصویر (سیلندر، پلیت و یا استنسیل) را می توان با نوردهی فیلم مونتاژ شده روی پلیت یا حکاکی روی سیلندر هلیوگراور با سیستم لیزری و دیجیتال و یا انتقال شیمیایی، برای چاپ آماده ساخت.
تمام حامل های تصویر (Image carrier) از دو سطح جداگانه تشکیل می شوند: یک سطح تصویر دار یا قسمت چاپ شونده (Image area) و یک سطح بدون تصویر (non - image area) یا بدون چاپ.
سطح تصویر دار و یا چاپ شونده مرکب را با فرآیند مکانیکی و یا شیمیایی دریافت می نماید و سطح بدون چاپ خاصیت دفع مرکب را داشته و با مرکب را دریافت نمی نماید. همچنین کلمه Print که به شکل ناخوانا روی سیلندر لاستیک ظاهر شده است و پس از عبور کاغذ از بین سیلندر لاستیک و سیلندر چاپ به شکل خوانا بر روی کاغذ چاپ می شود. فرآیند چاپ با برقراری فشار لازم بین سیلندر لاستیک و سیلندر چاپ صورت می گیرد.
انواع مختلف چاپ چیست؟
شاید این سوال شما باشد. شناخت انواع چاپ برای اغلب افرادی که احتیاج به متخصص شدن در زمینه چاپ دارند یا کسانی که احتیاج به چاپ بسته بندی یا دیگر اقلام چاپی دارند یا برای گرافیست هایی که باید طراحی بسته بندی یا طراحی اقلام چاپی را انجام دهند، امری ضروری به حساب می آید.
برای اغلب افرادی که میخواهند جنس خود را بسته بندی نمایند و روی آن لوگو یا برند خود را چاپ نمایند، شناخت انواع چاپ برای محاسبه قیمت تمام شده کارشان و پایین آوردن آن بسیار مهم است. مثلا افرادی که میخواهند مواد غذایی فراوریی خود را بسته بندی نمایند و نمیدانند بهترین متریال برای بسته بندی فراوریاتشان، باید کاغذی باشد یا پلاستیکی یا شیشه ای یا مقوایی و فلزی و بهترین روش چاپ برای آنها کدام است .
ضرورت شناخت انواع چاپ
بسیاری از مردم با واژه هایی مانند چاپ دیجیتال، چاپ اسکرین، چاپ لیزر و غیره آشنا هستند. اما آیا میدانید که آنها چه هستند؟ ممکن است که از چاپگرهای لیزری در دفتر کار یا در خانه استفاده کنیم اما برای کار بازاریابی مانند چاپ بروشور، دفترچه، لوازم التحریر و یا آگهی ها، ما احتیاج داریم تا از یک شرکت چاپ حرفه ای استفاده کنیم.
وقتی صحبت از فرآیندهای چاپ می شود، سه نوع اصلی وجود دارد:
- چاپ افست یا لیتوگرافی
- چاپ دیجیتال
- چاپ اسکرین
تفاوت بین آنها چیست؟ در زیر نگاهی به این سه می اندازیم.
فرآیند چاپ افست چیست؟
با چاپ افست یا لیتوگرافی، تصویر یا طرح به پلیت های فلزی منتقل می شود و سپس از پلیت ها به پوشش پلاستیکی منتقل می شود. سپس پوشش جوهری، تصویر را به روی کاغذ منتقل می نماید. به این فرآیند، آفست می گویند چرا که جوهر در ابتدا به روی پلیت، سپس به پوشش منتقل می شود به جای اینکه مستقیما به روی کاغذ منتقل شود. به دلیل زمان و هزینه مورد احتیاج برای راه اندازی، ایجاد پلیت و جوهر پیش از چاپ، چاپ افست برای تعداد چاپ کمتر مقرون به صرفه نیست و تنها برای تعداد بالای چاپ مورد استفاده قرار می گیرد.
فرآیند چاپ دیجیتال چیست؟
چاپ دیجیتال به جای جوهرهای معمولی از تونر استفاده می نماید و با فرآیند چاپ دیجیتال، طرح شما مستقیما از فایل پی دی اف چاپ می شود. چاپ دیجیتال فوری نمی تواند با کیفیت چاپ 4 رنگ نمی تواند رقابت کند. با این حال، پیشرفت های عظیم در تکنولوژی در چند دهه گذشته منجر به چاپ دیجیتال شده است که غیرممکن است تفاوت آن را با چاپ لیتوگرافی متوجه شوید. از آنجایی که هیچ هزینه راه اندازی یا محدودیت تعداد چاپ وجود ندارد، چاپ دیجیتال نیز برای تعداد پایین چاپ (چه 9 عدد، چه 900 عدد) و برای چاپ های سفارشی و شخصی، مناسب است.
فرآیند چاپ اسکرین چیست؟
همانطور که می دانیم، چاپ اسکرین از اوایل قرن بیستم برای چاپ بر روی پارچه، چوپ، شیشه، صفحات تبلیغاتی و غیره مورد استفاده نهاده شده است. تصویر به یک سطح مشبک منتقل می شود و نواحی خالی مانده با لایه ای پوشیده می شود. فرآیند چاپ شامل فشردن جوهر به این صفحه مشبک و در نهایت بر روی متریال چاپی می باشد.
چاپ تعداد بالا چیست؟
چاب تعداد بالا به فرآیند چاپ با تعداد صدها و هزاران تعداد اشاره دارد. زمانی که این مقدار چاپ می شود، هزینه هر نسخه چاپی کاهش می یابد. (شایان ذکر است که هیچ چاپگری سیاست بازپرداخت هزینه یا برگشت چاپ را ندارد چرا که اگر 10 هزار دفترچه را چاپ نموده و بعد متوجه شوید که تنها 1000 عدد از آن را احتیاج داشته اید، بنابراین تنها به یک سطح بازیافت عظیم احتیاج خواهید داشت.)
اصول اساسی چهار روش عمده چاپ
روش چاپ افست چگونه است ؟
آماده سازی چاپ سنگی و چاپ افست را لیتوگرافی گویند . فرم چاپ آماده شده برای چاپ افست، پلیت یا زینک است. در این روش قسمت های چاپ شونده و بدون چاپ روی پلیت، هر دو در یک سطح صاف و به صورت مسطح قرار دارند و لاستیک در تماس با کل سطح پلیت قرار می گیرد. سطح پلیت یا زینک قابلیت جذب مرکب و انتقال آن به لاستیک را دارد. بقیه سطح پلیت که قسمت های بدون چاپ آن را تشکیل می دهد، مرکب را دفع می نماید. قسمت های بدون چاپ پلیت به وسیله محلول مرطوب نماینده مثل آب مرطوب می شود، تغذیه مرکب و آب به صورت همزمان انجام می شود.
چاپ افست یا چاپ لیتوگرافی نمونه ای از روش چاپ همسطح است.
روش چاپ برجسته چگونه است ؟
سطح چاپ شونده روی فرم چاپی در این روش، برجسته تر از سطح بدون چاپ است. قسمت برجسته، مرکبی می شود و سپس آن را در اثر فشار به کاغذ یا سطح کار چاپی منتقل می نماید. هم نوردهای مرکب و هم کاغذ، تنها با قسمت برجسته تماس پیدا می نمایند. چاپ فلکسوگرافی و لترپرس نمونه هایی از چاپ برجسته هستند.
روش چاپ گود چگونه است ؟
در این روش قسمت های چاپ شونده پایین تر و یا گودتر از قسمت بدون چاپ واقع شده است. قسمت گود با مرکب پر شده و مرکب اضافی از سطح سیلندر پاک می شود. سپس سیلندر چاپ با فشار با سطح کاغذ یا سطح کار چاپی تماس می گیرد و مرکب را روی آن منتقل می نماید.
چاپ گراور نمونه ای از چاپ گود است.
روش چاپ استنسیل چگونه است ؟
در این روش قسمت های چاپ شونده و بدون چاپ بر روی یک صفحه توری با شبکه های بسیار ریز قرار می گیرند. قسمت های چاپ شونده به صورت باز (بلوک نشده) بر روی توری شکل می گیرند و قسمت های بدون چاپ به شکل بسته (بلوک شده) هستند، در مرحله چاپ کاغذ یا دیگر مواد چاپ شونده مثل پارچه در تماس با توری آماده شده، قرار می گیرد و مرکب از قسمت های باز آن با فشار کاردک بر روی کاغذ یا پارچه چاپ می شود. چاپ سیلک اسکرین نوعی از چاپ استنسیل به شمار می رود.
تعریف چهار روش عمده چاپ
چاپ افست
چاپ افست که به آن چاپ لیتوگرافی نیز گفته می شود، براساس روش چاپ همسطح بوده و امروزه پر استفاده ترین روش چاپی است و این مساله به دلیل ویژگی های خاص این روش است که ترکیبی از استحکام، سرعت، کیفیت و صرفه جویی مالی را در رابطه با بخش وسیعی از کارهای چاپی دارد.
واژه لیتوگرافی از دو کلمه یونانی لیتو (Lithos) یعنی سنگ و گرافین (Graphein) یعنی نوشتن تشکیل شده است.
این موضوع یعنی نوشتن بر روی سنگ به سال 1796 برمی شود. زمانی که این روش به وسیله آلویس زنه فلدر (Alois Senefelder) در باواریا کشف شد. او بر حسب اتفاق دو اصل عمده این روش را کشف کرد:
1. آب و چربی با یکدیگر ترکیب نمی شوند.
2. واکنش طبیعی ماده ای مثل سنگ در برابر آب و چربی.
لیتوگرافی (یا چاپ سنگی) در شکل اولیه آن به این صورت بود که طرح مورد نظر روی لوح سنگی کشیده می شد، سپس سطح سنگ با استفاده از آب و صمغ عربی شست و شو داده می شد. قبل از چاپ، سنگ را با آب مرطوب می کردند و در نتیجه قسمت های چرب شده سنگ، آب را دفع نموده سپس به لوح سنگی مرکب زده می شد که این مرکب فقط به قسمت های قابل چاپ که قبلا چرب شده بود می چسبید و قسمت های آب خورده آن مرکب را دفع نموده و سپس با قرار دادن کاغذ بر روی سنگ و وارد کردن کمی فشار، تصویر مرکب خورده به روی کاغذ منتقل می شد.
چاپ به روش لیتوگرافی در ابتدای پیدایش و مراحل اولیه، تکنیک بسیار جالبی بود و بعنوان یک روش هنری مورد استفاده طراحان قرار می گرفت. با پیشرفت لیتوگرافی تکنیک چاپ رنگی هم به وجود آمد که به آن کر مولیتوگرافی (Chromolithography) گفته می شود. در این روش برای چاپ هر رنگ یک لوح سنگی جداگانه تهیه می شد. پیشرفت های بعدی منجر به پیدایش اتولیتوگرافی (Aurolithography) شد که در این روش طراح می توانست طرح خود را مستقیما بر روی سنگ پیاده کند.
کاربرد عکاسی در لیتوگرافی امکان انتقال مستقیم تصویر را بدون احتیاج به طراحی و یا انتقال با دست ممکن ساخت. این روش باعث شد تا لیتوگرافی در سطح وسیعی مورد استفاده قرار گیرد، چون در این صورت است که می توان متن و تصویر را بدون احتیاج به طراح زبردست و با دقت بیشتری نسبت به کار با دست، فراوری کرد.
لوح سنگی به علت حجم زیاد آن کم کم جای خود را به صفحات نازک فلزی و قابل انعطاف داد، که بعدها در اثر پیشرفت تکنولوژی، پلیت هایی از جنس پلاستیک و کاغذ نیز عرضه شد.
چاپ لیتوگرافی مستقیم، یعنی چاپ مستقیم به وسیله یک پلیت و بدون استفاده از لاستیک، در آغاز توسط هنرمندان برای چاپ آثاری به تعداد اندک مورد استفاده قرار می گرفت. از اوایل قرن بیستم لیتوگرافی مستقیم کم کم جای خود را به لیتوگرافی افست داد، که در آن تصویر چاپ شونده به صورت غیر مستقیم و با واسطه (لاستیک) بر روی کاغذ چاپ می شود. یعنی طرح چاپ شونده به شکل ناخوانا (معکوس) بر روی واسطه ای به نام لاستیک (افست) شده و مجددا به صورت خوانا بر روی کاغذ چاپ می شود.
بنابراین در چاپ افست تصویر به شکل خوانا (مستقیم بر روی پلیت منعکس می شود، سپس به حالت ناخوانا (معکوس) بر روی لاستیک افست شده و در نهایت به شکل خوانا بر روی کاغذ چاپ می شود. چاپ افست قبل از این که بر روی کاغذ و مقوا انجام شود به عنوان یک روش مناسب برای چاپ حلب مورد استفاده قرار می گرفت. پیشرفت های فراوانی در تکنولوژی چاپ افست اجرا شده که این روش را به عنوان یکی از مهم ترین و پراستفاده ترین روش های چاپی مطرح نموده است.
1. پیدایش پلیت فلزی نازک (زینک) به سازندگان ماشین های چاپ این امکان را داد تا ماشین های چاپ سیلندری را که سرعت چاپ آن ها دو تا سه برابر ماشین های مسطح است فراوری نمایند.
2. عمر پلیت های فلزی افزایش یافت، چون دیگر احتیاجی به تماس مستقیم پلیت با مواد زبری مثل کاغذ و یا مقوا نبود. پیدایش واسطه ای به نام لاستیک سیلندر این مشکل را حل کرد.
3. استفاده از لاستیک سیلندر به عنوان واسطه بین پلیت و کاغذ، امکان چاپ تصاویر بسیار ریز و دقیق را فراهم نمود، زیرا مرکب نیز با حداقل فشار ممکن بر روی کاغذ منتقل می شود.
4. ادامه پیشرفت در تکنولوژی ساخت مواد و شیمی، باعث پیشرفت های مهمی در فراوری موادی مثل فیلم، پلیت، مرکب و کاغذ شد که به وسیله آن امکان چاپ افست با کیفیت بالا و سرعت زیاد فراهم آمد.
5. استفاده از روش حروفچینی نوری (Photo setting) که پیشرفت های حاصل در آن، به پیدایش ایمیج ستر یا فیلم نگار (imagesetter) شد، که امکان فراوری فیلم را با عکاسی و یا لیزر فراهم می سازد که مناسب ترین روش برای فراوری پلیت افست است.
تنوع ماشین های چاپ افست بسیار زیاد است؛ از ماشین های افست ورقی کوچک در ابعاد 500 به 375 میلی متر یا کمتر تا ماشین ورقی عظیم تر از 1600 × 1200 میلی متر و به صورت چند رنگ. امروزه ماشین های رول از نوع کوچک و کم عرض تا عظیم و پهن با قطر سیلندر بسیار عظیم به صورت 8 رنگ و بالاتر در دسترس قرار دارند.
انعطاف پذیری روش چاپ افست، امکان چاپ بسیاری از محصولات متنوع را فراهم ساخته است. ماشین های افست کوچک برای کارهایی مثل چاپ سربرگ، چاپ کارت ویزیت، انواع فرم های تجاری، دفترچه، کتابچه، انواع صورت حساب و چاپ فاکتور فروش، بسیار ایده آل است. محدوده کار این نوع ماشین ها اغلب از چاپ یک رنگ آغاز شده و تا چاپ چهار رنگ ادامه پیدا می نماید. در این ماشین ها امکانات اضافی برای شماره زئی، پرفراژ و خط زنی نیز وجود دارد.
ماشین های افست عظیم تر معمولا با فرمت چاپی در محدوده ابعاد عظیم تر از B3 و A3 تا عظیم تر از B0 و A0 قرار دارند (بر اساس اندازه های بین المللی کاغذ A و B). محدوده کار این ماشین ها چاپ مجلات، چاپ بروشور، چاپ کتاب، چاپ پوستر و چاپ کاتالوگ را با تیراژهای کم و متوسط در برگرفته و تا بسته بندی (چاپ جعبه و چاپ کارتن و چاپ بسته بندی) گسترش پیدا می نماید.
ماشین های چاپ افست رول یا وب (Web) بر اساس نوع محصولات چاپی آن به سه -گروه تقسیم می شوند:
- ماشین های افست رول کوچک
- مخصوص چاپ رول های کم عرض
- برای چاپ فرم های تجاری (فرم پیوسته)
که به صورت سیاه و سفید و رنگی که به صورت ماشین های تک رنگ یا چند رنگ عرضه می شوند. این ماشین ها در قسمت خروجی ممکن است رول به رول یا رول به ورق تحویل دهند.
ماشین های چاپ افست رول عظیم به دو گروه اصلی تقسیم می شوند:
- ماشین های چاپ افست رول هیت ست (Heatset)
- ماشین های چاپ افست رول گلدست (Coldset)
هیت ست ماشینی است دارای خشک کن حرارتی که مرکب در آن با استفاده از گرما، بر روی کاغذ خشک می شود و کلدست یا بدون خشک کن، ماشینی است که مرکب با نفوذ به سطح کاغذ و بدون حرارت خشک می شود. معمولا از روش کلدست برای چاپ روزنامه و فراوریاتی از آن قبیل - که بیشتر حالت سیاه و سفید و با یک رنگ اضافی و یا به شکل چهار رنگ چاپ می شوند، استفاده می نمایند.
در روش هیت ست (حرارتی) همان طور که از نامش پیداست، برای خشک کردن مرکب بر روی کاغذ از حرارت استفاده می شود و برای فراوریاتی با کیفیت بالا کاربرد دارد. از این روش برای چاپ محصولات با کیفیت بالا و در تیراژ زیاد مثل مجلات پر تیراژ، کاتالوگ و بروشورهای تجاری استفاده می نمایند.
لترپرس (چاپ حروفی) Letterpress
لترپرس، یکی از روش های چاپ برجسته، از قدیمی ترین روش های چاپی است و تا اوایل سال های 1970 عمده ترین روش چاپی بود که در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می گرفت.
پیدایش چاپ افست و دیگر روش های چاپی به دلایل زیادی که شامل سرعت بیشتر و کیفیت بهتر و هزینه کمتر است جایگزین چاپ برجسته با لترپرس شده تا آن جا که معین شده است، شکل اولیه این روش با کنده کاری بر روی قطعات چوب انجام می شده، به صورتی که پس از کنده کاری و تراشیدن چوب، تصویر مورد نظر به شکل برجسته ظاهر شود.
سپس با قرار دادن کاغذ بر روی لوح چوبی که به آن مرکب زده شده و وارد کردن فشار، عمل چاپ انجام می گرفته است. بعدها حروف چاپی از جنس چوب تراشیده می شد که پس از آن حروف سربی متحرک اختراع شده و جایگزین چوب شد.
اختراع حروف متحرک در اروپا را عموما به یوهان گوتنبرگ نسبت می دهند. وی در سال های 1440 میلادی آغاز به تجربه اولین کار چاپی نمود و شهرت وی به دلیل تکامل و گسترش حروف متحرک و ارائه آن به بازار کار تجاری در سال 1450 بود که اولین کتاب خود را با استفاده از این روش در سال 1355 به چاپ رساند. اختراع چاپ را نمی توان به گوتنبرگ نسبت داد، بلکه باید گفت که وی با اختراع خود، روش چاپ لترپرس را به مرحله عمل رساند و توانست با امکانات موجود و دانش خود، آن را به مرحله کار تجاری نیز وارد کند.
اجزای حروف به صورت جداگانه و با پمپ کردن فلز مذاب در قالب حروف با ابعاد بسیار دقیق فراوری می شد، بعد از آن حروف به صورت یک خط یکپارچه فراوری شد. در ماشین های لترپرس مسطح حروف سربی در یک شاسی فلزی بسته شده و سپس با دقت کامل بر روی صفحه ماشین لترپرس قرار داده می شود.
ارتفاع شاسی به صورتی تنظیم می شود که سطح برجسته حروف به صورت یکنواخت مرکبی شده و چاپ بدهد، قسمت های بدون چاپ نیز در ارتفاع پایین تر نهاده شده و چاپ نمی شوند. حکاکی با دست بر روی چوب و فلز به عنوان یک روش کاری برای فراوری تصاویر برجسته که به همراه حروف چاپ می شوند تا قرن بیستم ادامه پیدا کرد. کاربرد تکنیک عکاسی در چاپ امکان کلیشه سازی و حکاکی با استفاده از عکس را پدید آورد و به این وسیله روش فراوری حروف برجسته با به کارگیری تکنیک عکاسی به همراه روش های مکانیکی پدید آمد.
اولین ماشین چاپ با استفاده از صفحات چوبی ساخته شد که مجهز به یک پیچ عمودی برای بالا و پایین آوردن صفحه تخت آن بود که به وسیله آن کاغذ را بر روی حروف مرکب خورده فشار می داد تا عمل چاپ صورت گیرد. پیشرفت های بیشتر از سال 1798 ادامه پیدا کرد و در آن موقع اولین ماشین چاپ دستی که از آهن ساخته شده بود، به بازار عرضه شد و به دنبال آن اولین ماشین چاپ سیلندری که با نیروی بخار کار می کرد، در سال 1841 معرفی شد و پس از آن ماشین چاپ با سیلندر مدور یا روتاتیو ساخته شد که در آن از پلیت های نیم دایره فلزی موسوم به اشتریوتایپ استفاده می شد که بعدا جای خود را به پلیت های قابل انعطاف از جنس لاستیک و پلاستیک داد.
روش چاپ لترپرس بیش از 500 سال به عنوان مهم ترین و فراگیرترین روش چاپی شناخته شد و با ظهور روش چاپ افست سهم آن در بازار چاپ از سال های 1960 رو به افول نهاد و از اوایل سال های 1970 چاپ افست معینا جایگزین لترپرس شد.
ماشین های چاپ لترپرس مسطح و سیلندری هنوز هم برای انجام بخشی از کارهای چاپی کم تیراژ و محدود به کار می فرایند، به خصوص برای چاپ کارت ویزیت، سربرگ و دفترچه های کوچک و همچنین برای چاپ پاکت نامه، جلدهای کاتالوگ و دیگر موارد چاپی که با قلم حروف متفاوت چاپ می شوند.
اغلب کارهای چاپی که با روش لترپرس انجام می شود، به صورت مشکی و یا تک رنگ موضعی هستند.
ماشین های چاپ لترپرس مسطح عمر کاری طولانی را پشت سر گذاشته اند و هم اکنون نیز بیشتر برای انجام عملیات تیغ زنی، پرفراژ، برجسته کردن، خط زنی و شماره زنی به کار می فرایند. برخی از این عملیات را می توان به همراه چاپ نیز انجام داد و به این ترتیب چند عمل، به صورت یکجا و با هزینه کم انجام می شود. ماشین های چاپ لترپرس رول عمدتأ جای خود را به ماشین های چاپ فلکسو و یا چاپ افست رول داده اند، هر چند که هنوز هم برای چاپ برخی از روزنامه ها که عمدتا با رنگ مشکی و یا تک رنگ موضعی چاپ می شود، مورد استفاده قرار می گیرد. در برخی از موارد حرفه ای نیز برای چاپ فرم های تجارتی و چاپ برچسب نیز استفاده می شوند.
چاپ فلکسو Flexography
امروزه فلکسوگرافی به عنوان برترین روش چاپ برجسته شناخته شده و از روش چاپ لترپرس نیز سبقت گرفته و روز به روز رو به پیشرفت است. چاپ فلکسو یا فلکسوگرافی با استفاده از پلیت های ژلاتینی و یا فتوپلیمر و مرکب رقیق که سرعت خشک شدن آن زیاد است و یا مرکب پایه آب و با ماشین های چاپ فلکسو که همگی به صورت رول چاپ می نمایند، انجام می شود.
چاپ فلکسو را معمولا یک روش چاپی ساده به شمار می آورند که در آن از سیستم های مرکب دان ساده استفاده شده و سیستم تغذیه آن به شکل رول است.لترپرس در مقایسه با چاپ فلکسو، از مرکب غلیظ و با چربی زیاد استفاده می نماید و برای تغذیه مرکب، سیستم مرکب دان پیچیده تری به منظور نوردکردن مرکب و تبدیل آن به لایه های نازک، احتیاج دارد.
پیدایش فلکسوگرافی به اوایل سال های 1990 برمی شود و مخترع آن (1C.lolweg) است که روش چاپ فلکسو را برای چاپ پاکت و چاپ ساک های کاغذی ابداع نمود.
با پیشرفت هایی که در زمینه چاپ فلکسو اجرا شده است، از آن به عنوان مناسب ترین روش برای چاپ بسته بندی استفاده می شود. برای چاپ فراوریاتی مثل انواع پاکت های کاغذی و پلاستیکی و کیسه های سلفون و دیگر محصولات، ماشین های تکمیلی دیگری و در یک خط کاری با ماشین چاپ فلکسو نهاده شده تا امکان فراوری محصولاتی مثل پاکت و جعبه از رول چاپ شده فراهم شود.
ماشین های چاپ فلکسو با طراحی خاص برای چاپ و فراوری انواع محصولات ساخته می شوند. این نوع ماشین ها اغلب برای چاپ کارهای پر تیراژ مناسب هستند و قابلیت چاپ انواع رول های کاغذ، مقوا، فویل، سلفون و نایلون را در ضخامت های مختلف دارند. ماشین چاپ فلکسو در انواع یک رنگ و چند رنگ ساخته می شود که معمولا بیش از 6 رنگ را چاپ می نماید.
مزایای چاپ فلکسو نسبت به لترپرس
مزایای چاپ فلکسو نسبت به لترپرس بسیار زیاد است، که از آن جمله، کاهش هزینه های مربوط به انرژی برق، احتیاج کمتر به سرویس و نگه داری، عدم احتیاج به تنظیم تیغه مرکب دان و کاهش ضایعات چاپی را می توان نام برد. مهم ترین فراوریاتی که چاپ آن با روش فلکسو انجام می شود عبارتند از: بسته بندی مایعات، مثل آب میوه و غیره، چاپ روزنامه (بیشترا به صورت سیاه و سفید)، کتاب جیبی، برچسب، پاکت های کاغذی و پلاستیکی، مقوا و چاپ کاغذ دیواری.
چاپ گود Gravure
اساس چاپ گراور یا هلیوگراور بر پایه روش چاپ گود است و از نظر تخصصی در مقایسه با چاپ افست و لترپرس بسیار پیشرفته تر می باشد. چاپ گراور در عمل برعکس چاپ لترپرس انجام می شود، به این معنی که قسمت های گود شده سیلندر گراور تصویر یا سطح چاپ شونده را تشکیل می دهد و بقیه قسمت های آن چاپ نمی دهد.
روش چاپ گراور از اواخر قرن هجده به منظور چاپ بر روی کاغذ دیواری و کتان مورد استفاده نهاده شد. در این روش مرکب را به قسمت های گود شده سیلندر، تغذیه نموده و سپس سطح سیلندر را با استفاده از یک تیغه پاک نموده و چاپ را بر روی موادی که از قدرت جذب مرکب بالایی برخوردار هستند انجام می دهند.
پیدایش فتوگراور به شکلی که امروزه شناخته شده است به سال های 1950 بر می شود که از تکنیک عکاسی در روش گراور استفاده شد و چاپ فتوگراور در شکل اولیه آن با استفاده از پلیت های مسی تخت صورت می گرفت، که مالی بود تا این که به ابتکار کارل کلانیش (Karl Klietscb) سیلندر گراور جایگزین پلیت های تخت شد چاپ گود، ابتدا مالی نبود، تصویر سازی در این روش به وسیله عکاسی بر روی مواد سبک و حساس به نور انجام می شد، سپس تصویر مورد نظر بر روی سطح صاف و نرم پلیت مسی و یا سیلندر منتقل می شد و با اسید کاری بر روی آن به شکل گود در می آمد.
امروزه حکاکی سیلندر گراور را با روش الکترومکانیکی و یا با استفاده از ماشین های حکاکی لیزری انجام می دهند. سیلندرهای گراور امروزی از جنس استیل و با روکش مسی ساخته می شوند که این نوع سیلندر گران قیمت است، اما تحقیقات زیادی در دست انجام است تا جایگزین ارزان تری برای آن پیدا نمایند. یک بخش از این تحقیقات با هدف فراوری سیلندر گراور با روش فتو پلیمر (PhotoPolymer) انجام می شود.
چاپ گود با ماشین های رول و استفاده از کاغذ رول انجام می گیرد و چنان چه بتوان روش ارزان تری را برای تهیه پلیت گراور عرضه کرد، استفاده از این روش چاپی در ماشین های چاپ گود ورقی نیز می تواند بازار کار خوبی را به خود اختصاص دهد. کیفیت چاپ گراور معمولا یک دست بوده و در تمام طول چاپ به حالت یکنواخت انجام می شود. هر چند که با عظیم نمایی مناطق چاپ شده می توان رنجه شدن خطوط و حتی حروف را در اجزای ریز مشاهده کرد. کیفیت چاپ کارهای رنگی با استفاده از این روش بسیار بالاست و به همین دلیل چاپ گود به عنوان یک روش چاپی با کیفیت بالا شناخته شده است.
کیفیت چاپ گود حتی بر روی کاغذهای ارزان قیمت نیز بسیار مطلوب است و این یکی از ویژگی های این روش چاپی است. ماشین های چاپ گرد را باید در ردیف عظیم ترین ماشین های موجود در بخش ماشین سازی صنعت چاپ دانست که عرض رول آن ممکن است تا 2400 میلی متر باشد و تعداد برج های چاپ آن در مواردی تا 16 واحد چاپی را شامل می شود. از این روش برای چاپ کارهای با تیراژ بسیار زیاد مثل مجله، کاتالوگ های رنگی، برچسب، مقوا، مواد بسته بندی، تمبرهای پستی و دیگر موارد مشابه استفاده می شود.
چاپ سیلک اسکرین
چاپ سیلک اسکرین نوعی از روش چاپ استنسیل است که مرکب چاپ با فشار از منافذی که روی استنسیل وجود دارد، بر روی کاغذ و با مواد دیگر منتقل می شود.
استفاده از استنسیل روش تازه ای نیست، بلکه به سالیان بسیار دور برمی شود، کارهای چاپی اجرا شده در عکس هایی که در غارها و آثار باقیمانده از چین قدیم مشاهده شده است استفاده از این روش را نشان می دهد.
این روش به این دلیل به نام سیلک اسکرین شناخته شده، که از سیلک (ابریشم) به عنوان نوری در چاپ اسکرین استفاده می شده است. پارچه ابریشمی به علت بافت بسیار ریز و ظریف آن برای این کار انتخاب شده چون به راحتی بر روی چهارچوب کشیده می شود.
از روش سیلک اسکرین در سال های 1800 برای چاپ پارچه و ظرف های چینی استفاده می شد. تنوع کار این روش چابی تا ورود به قرن بیستم کاملا شناخته شده نبود و از آن به بعد به قابلیت چاپ سیلک اسکرین بر روی هر ماده چاپ شونده و در هر اندازه ای و با شکل های مختلف و ضخامت های متفاوت پی برده شد.
از این روش برای چاپ موادی مثل فلز، چوب، شیشه، چاپ پلاستیک، پارچه، کاغذ و سفال می توان استفاده کرد. چاپ سیلک اسکرین با قشر ضخیم مرکب و در حجم زیاد انجام می شود و به همین دلیل نسبت به روش های چاپی دیگر کاملا شناخته شده و از آن ها متمایز است.
معمولا یک کار چاپ شده با روش سیلک را می توان با مشاهده لایه ضخیم مرکب بر روی آن تشخیص داده و شناسایی کرد. قدرت و سرعت خشک شدن مرکب آن بستگی به ویژگی های ماده چاپ شونده دارد.
تجهیزات چاپ سیلک اسکرین به صورت وسایل دستی و یا نیمه اتوماتیک یا تمام اتوماتیک وجود دارد. توری های چاپ سیلک را امروزه از جنس نایلون، پلی استر و یا استیل با منافذ بسیار ریز می سازند. استنسیل را می توان با روش عکاسی و یا سیستم های کامپیوتری فراوری کرد. ماده چاپ شونده در زیر چهارچوب استنسیل و در فاصله بسیار نزدیک با توری قرار داده می شود. سپس مرکب را بر روی شاسی تغذیه نموده و با وارد کردن کمی فشار آن را از منفذهای توری به روی ماده چاپ شونده مثل پارچه منتقل می نمایند. کار چاپ شده را معمولا به شکل جداگانه و تک تک در قفسه قرار می دهند تا خشک شود و یا از سیستم های خشک کن ماوراء بنفش (UV) استفاده می نمایند.
مرکب چاپ سیلک اسکرین
مرکب چاپ سیلک اسکرین را با خواص گوناگون فراوری می نمایند، که معمولا بسیار شفاف و روشن و یا مرکب فسفری و درخشان است و یا دارای ویژگی های دیگری مثل قرار دریافت رنگ های روشن بر روی مواد با زمینه تیره است. مرکب چاپ سیلک را می توان به صورتی فرموله کرد که امکان پوشاندن هر رنگ دیگری را در زیر کار داشته باشد.
چاپ سیلک اسکرین معمولا برای کارهای کم تیراژ مناسب بوده و آماده سازی آن از هزینه ناچیزی برخوردار است. اما به دلیل پیشرفت هایی که در اتوماتیک کردن این روش اجرا شده، امروزه از آن به عنوان یک روش مهم که قابلیت چاپ با کیفیت بالا را بر روی انواع مواد به صورت یک رنگ و یا چند رنگ فراهم می نمایند نام برده می شود.
چاپ پوستر، چاپ تی شرت، چاپ ساک دستی پارچه ای، چاپ روی پوشه دکمه دار، فراوریات پلاستیکی، مدارهای چاپی، تابلوهای تبلیغاتی در انواع عظیم، چاپ پارچه و مواد متنوع دیگر، بخشی از قابلیت ها و امکاناتی است که روش چاپ سیلک اسکرین به شکل امروزی و مدرن آن فراهم نموده است. .
سایر روش های چاپ
به غیر از چهار روش اصلی یاد شده، تعداد دیگری از روش های چاپ غیر تماسی وجود دارند، که به چاپ الکترونیک نیز معروف هستند. کاربرد این نوع چاپ معمولا در موارد خاص است اما در برخی موارد نیز روش های چاپ غیر تماسی با روش های معمول چاپ آمیخته می شود.
روش چاپ الکترواستاتیک Electrostatics
اساس کار این روش بر مبنای نیرویی است که در اثر جذب قطب های مثبت و منفی یک شارژ الکتریکی حاصل می شود. همان طور که می دانید، قطب های همجنس، (مثل دو قطب منفی) یکدیگر را دفع می نمایند. چاپ الکترواستاتیک به دو روش مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود. بهترین راه درک این روش چاپی مطالعه چگونگی کار در یک ماشین فتوکپی الکترواستاتیک است.
نسخه اصلی را به شکل وارونه روی شیشه دستگاه کپی قرار می دهند، سپس از قسمت زیر شیشه به این نسخه نور می دهند. قسمت های بدون چاپ به وسیله لنز دستگاه بر روی سطح سیلندر دوار منعکس می شوند که این عمل در نتیجه شارژ الکتریکی مثبت که به سیلندر داده شده به صورت می گیرد. سیلندر دستگاه شفاف بوده و قابلیت حمل تصویر را دارد که به آن فتوکونداکتیو (Photoconductive) می گویند و تابش نور بر روی آن، الکتریسیته را دفع نموده و خاصیت جذب الکتریسیته را در قسمت هایی که نور از تصویر عبور ننموده باشد، پیدا می نماید.
قسمت های چاپ شونده بر روی سیلندر که بار مثبت را دریافت نموده اند با پودر چاپ (توتر) که بار منفی دارد پوشیده می شود. سپس سیلندر شارژ شده با کاغذ که بار الکتریکی مثبت پیدا نموده در تماس قرار می گیرد و نیروی مخالف، اطمینان لازم را در رابطه با جذب شدن تونر با بار منفی بر روی کاغذ که دارای بار مثبت است، فراهم می سازد. با حرارت دادن به کاغذ در . مرحله پایانی، پودر تونر کاملا بر روی آن جذب و ثابت می شود.
این روش به نام چاپ الکترواستاتیک و به روش غیر مستقیم شناخته شده که در ماشین های فتوکپی از آن استفاده می شود. در روش چاپ مستقیم، نسخه اصلی را مستقیما بر روی ماده ای که خاصیت انتقال تصاویر را داشته باشد قرار می دهند، مثل کاغذ با پوشش اکسید مس که به آن بار مغناطیسی داده شده باشد. در حقیقت نوعی پلیت کاغذی را به این روش فراوری می نمایند. همان طور که در چاپ غیر مستقیم توضیح داده شد، بار مغناطیسی فقط در قسمت های چاپ شونده باقی می ماند. سپس پودر چاپ یا تونر که به حالت مایع در آمده، فقط به قسمت های چاپ شونده چسبیده می شود. از این روش اغلب برای تکثیر اسناد و مدارک و نیز کپی پلیت های کوچک به روش الکترواستاتیک از جنس کاغذ یا پلاستیک و یا فلز) استفاده می نمایند.
چاپ جوهرافشان (اینک جت) Inkjet
در این روش ذرات مرکب بر روی سطح موردنظر اسپری می شود. چاپگرهای اینک جت از سه قسمت اصلی تشکیل شده اند:
- سیستم کنترل
- مجموعه نازل ها یا دماغه چاپگر (هد)
- سیستم مرکب دان
مرکب چاپ اینک جت از نوع مرکب حلال و بر پایه آب یا حلال های دیگری مثل اتانول و یا متانول می باشد. عملکرد دستگاه به این صورت است که ذرات ریز مرکب، تحت فشار از یک خروجی بسیار ریز در اندازه های دقیق و یکسان بر روی جسم مورد نظر اسپری می شود.
شکل گیری تصویر مورد نظر برای چاپ جوهر افشان در حافظه سیستم کنترل دستگاه برنامه ریزی می شود. پس از آن دستگاه آغاز به چاپ نموده و به ذرات مرکب بار الکتریکی می دهد.به این وسیله ذرات مرکب دقیقا فرم تصویر برنامه ریزی شده را تشکیل می دهند.
شکل گیری حروف چاپی با تصویر براساس الگو با ماتریس نقاط تشکیل می شود. هد یا دماغه جوهرافشان معمولا از 7 و یا 16 نازل اسپری نماینده تشکیل شده است. نوع اول آن براساس ماتریس 785 نقطه و نوع دوم با ماتریس 16810 نقطه چاپ می نماید. ذرات مرکب از یک میدان الکترومغناطیسی ثابت عبور می نمایند که موجب باردارشدن آنها می شود و سپس در الگوی انتخاب شده راهنمایی می شوند.
یکی دیگر از روش های چاپ جوهرافشان که به سرعت نیز در حال گسترش است، روش چاپ به شکل یک الگوی منظم) (Array) و یا مجموعه ای از چند الگو است. این روش براساس قرار دریافت نازل های چاپگر در یک ردیف منظم و تشکیل حروف بر روی ماده چاپ شونده ای که در حال حرکت است، عمل می نماید. حالت تصویر و یا حروف چاپ شده معمولا به وسیله یک سیستم گرافیکی کامپیوتری معین می شود، که تصاویر آن متشکل از آرایه هایی از نقاط هستند.
کیفیت چاپ در این روش معمولا بهتر از کیفیت چاپ به حالت حروف باردار الکتریکی است که قبلا توضیح داده شد. سیستم جوهرافشان، در چاپ شماره سریال و یا کدگذاری و چاپ تاریخ در بسته بندی ها استفاده می شود.
این روش چاپی هنوز هم در این بخش کاربرد فراوان دارد هر چند که استفاده از آن در بخش های دیگر صنعت هم رواج پیدا نموده است. چاپ تاریخ فراوری و مصرف و بارکد (رمز به شکل خطوط عمودی) بر روی بطری های پلاستیکی و فلزی و شیشه ای و امثال آن با روش جوهرافشان بسیار مناسب و متداول است.
چاپ جوهر افشان به صورت رنگی نیز امروزه توسعه فراوانی یافته و در بیشتر فراوریات چاپی که برای اشخاص ارسال می شوند، مصرف دارد. مثل پست مستقیم، آدرس زنی مجلات و روزنامه از این روش چاپی برای ادرس زنی بر روی اوراق چاپی که به شکل ورق و یا رول چاپ می شوند استفاده می نمایند.
از آن جایی که دستگاه چاپ اینک جت نوعی دستگاه چاپ دیجیتال قابل حمل است و به راحتی جابه جا می شود، استفاده از آن در انتهای خطوط ماشین آلات چاپ و با صحافی امکان پذیر می باشد. انواع جدید چاپ جوهر افشان که به پرینترهای عظیم لارج فرمت معروف هستند، برای چاپ پوستر های عظیم و کارهای تبلیغاتی مورد استفاده قرار می گیرند. سیستم های پیشرفته لارج فرمت دارای کیفیت چاپ بسیار مرغوبی هستند.
چاپ لیزری Laser printing
لیزر (Laser) مجموعه ای از حروف اول کلمات (by Stimulated Emission of Radiation Light Amplification) می باشد. در این روش تصویر مورد نظر با استفاده از یک منبع لیزری کنترل شده تشکیل می شود.
اریژینال با نسخه اصلی با قرار دریافت در مقابل نور اسکن می شود، تور منعکس شده از تصویر با استفاده از آینه و به وسیله سیستم لنز بر روی سلول های حساس به نور، متمرکز می شود. در این جا تصویر به اجزای بسیار کوچکی به نام پیکسل (Pixels) - که در حقیقت کوچک ترین واحد از یک تصویر است - تقسیم شده و از حالت نوری به سیگنال های مناسب الکتریکی تبدیل می شود. سیگنال های الکتریکی به واحد چاپگر منتقل شده و در این جا منبع نوری لیزر تصویر را بر روی سیلندر حساس به نور اسکن می نماید. تصویر تشکیل شده بر روی سیلندر که از نقاط بسیار ریز (Pixels) حاصل شده، دقیقا با آنچه که از اریژینال اولیه اسکن شده مطابقت دارد.
واحدهای ریز تصویر یا همان پیکسل ها با روشن و خاموش شدن منبع لیزر فراوری می شوند و یا به عبارت صحیح تر براساس وجود سیگنال (سیگنال روشن) و یا نبود سیگنال (سیگنال خاموش) نگاشته می شوند. پودر تونر که در این جا نقش مرکب چاپ را دارد به قسمت های تصویر دار سیلندر چسبیده و سپس بر روی کاغذ که به آن بار الکتریکی مثبت داده شده منتقل می شود. در این مرحله به پودر تونر حرارت داده می شود تا به طور کامل به کاغذ چسبیده و ثابت شود.
به جای اسکن کردن تصویر در مراحل اولیه کار، چاپگر لیزری می تواند تصویر را به صورت دیجیتال از یک دیسک مغناطیسی که بر روی کامپیوتر و یا پردازشگر فراوری شده است، دریافت کند. از تکنولوژی چاپ لیزری معمولا برای تهیه نمونه های چاپی و یا چاپ متصل به سیستم های حروفچینی و یا فیلم نگار (Imagesetter) برای فراوری مواد چاپی که دارای 300 نقطه یا 600 نقطه در هر اینچ هستند استفاده می شود. این مقدار رزولوشن (Resolution) یا دقت چاپ تصویر را معمولا استاندارد می دانند و کیفیت آن برای نمونه گیری مناسب است. چاپگرهای لیزری با رزولوشن بالاتر می توانند تا 600 نقطه در اینچ و بیشتر را چاپ نمایند، که در برخی موارد برای دریافت کپی مستقیم از دوربین کاربرد دارند. از تکنولوژی چاپ لیزر برای انتقال مستقیم تصویر بر روی پلیت نیز استفاده می شود که به آن سیستم (to - Plate - Imaging) یا تصویرنگاری بر روی پلیت گفته می شود. چاپ لیزری کاربردهایی شبیه به آنچه را که در سیستم چاپ جوهرافشان به آن اشاره شد نیز دارد، مثل چاپ لیست های کامپیوتری که از فایل تهیه می شود.
منبع: مجله چاپخونه