برص علل و راه چاره - گیگابلاگ

برص؛ علل و راه چاره

مصاحبه با دکتر فریده مهتی پور*

بین 2 تا 5/4 میلیون سال قبل انسان ها از جنگل های بارانی به سوی ساوان های شرق آفریقا حرکت کردند. در این نواحی آنان نه تنها باید با شدت تابش نور خورشید کنار می آمدند، بلکه باید شدیدتر کار می کردند تا به اندازه کافی غذا به دست آورند. از این رو، آنان باید به نحوی مشکل خنک نگه داشتن بدن را حل می کردند. دو محقق از دانشگاه لیورپول انگلستان به نام های پیتر هیلر و جان موریس نشان دادند که این مشکل با افزایش تعداد غده های عرق روی سطح پوست و در نتیجه کاهش اندازه موهای پوشاننده پوست، حل شده است. به عبارت دیگر طی تکاملی غده های عرق جای فولیکول های مو را گرفتند. اما با کاهش اندازه موهای پوست، انسان با مشکل دیگری رو به رو شد. پوست بی مو به نور خورشید، به خصوص پرتوهای فرابنفش حساس تر است. وقتی انسان به طور تقریبی بی مو شد توان فراوری ملانین را به دست آورد. ملانین مهم ترین معین نماینده رنگ پوست و در عین حال ضد آفتاب طبیعت است. در این خصوص مصاحبهیی با خانم دکتر فریده مهتی پور متخصص پوست و مو انجام داده ایم که می خوانید.

رنگ پوست چگونه ایجاد می گردد و دلیل تفاوت های نژادی درباره رنگ پوست چیست؟

رنگ پوست حاصل فعالیت سلول های رنگدانه ساز پوست است که به آنها ملانوسیت می گوییم. این سلول ها در حدود پنج درصد سلول های پوست و هم پیاز مو را تشکیل می دهند. باوجود تعداد کم این سلول ها، فعالیت و فراوریات آنها عامل ایجاد رنگ پوست و مو محسوب می گردد. تعداد ملانوسیت ها در نژادهای متعدد انسانی تفاوت قابل توجهی ندارد ولی نوع و اندازه رنگدانه ای که این سلول ها فراوری می نمایند، بسیار فرق دارد و همین موضوع عامل تفاوت های نژادی میان انسان ها محسوب می گردد. علاوه بر این سلول های رنگدانه ساز این ظرفیت را دارند که در پاسخ به محرک های محیطی، فیزیولوژیک و پاتولوژیک فراوریات خود را کم و زیاد نمایند. یکی از بارزترین این حالات را در مواجهه با نور خورشید مشاهده می کنیم که موجب افزایش فعالیت سلول ها و افزایش فراوریات آنها می گردد.

بیماری هایی که در نتیجه اختلالات رنگدانه ای پوست ایجاد می گردد، چه بیماری هایی هستند؟

یکی از شناخته شده ترین بیماری های رنگدانه ای پوست بیماری ویتیلیگو یا برص است. پیسی بیماری است که به دلیل از دست دادن رنگدانه پوست و تا حدودی سلول های رنگدانه ساز پوست و غشاهای مخاطی ایجاد می گردد. این بیماری به طور معمول بین 20 تا 40 سالگی خود را نشان می دهد ولی ممکن است در یک کودک یا یک فرد مسن هم دیده گردد. متاسفانه شیوه پیشروی بیماری بسیار متغیر است. ضایعه اولیه به شکل لک های سفید رنگ با حاشیه تعیینی است که این حاشیه در افراد با پوست تیره یا برنزه خیلی تعیین تر است. گاهی در حاشیه ضایعه ممکن است نواحی تیره تری مشاهده گردد و یا ممکن است حاشیه ضایعه کمی قرمز رنگ و ملتهب به نظر برسد.

به طور معمول این بیماری چه جاهایی از بدن را درگیر می نماید و به چه صورت؟

شایع ترین محل های درگیری عبارت است از صورت، روی مفاصل و دست و پاها، ولی در واقع هر قسمتی از بدن و حتی مخاط ها هم ممکن است درگیر شوند. گاهی پیشروی بیماری سریع است ولی گاهی هم سال ها طول می کشد تا ضایعات تازهتر تشکیل گردد. علاوه بر این سایز و تعداد ضایعات هم بسیار متغیر است و این قابل پش بینی نیست که در هر فرد، بیماری چه رفتاری نشان خواهد داد. به طوری که گاهی پس رفت کامل بیماری دیده شده و گاهی هم بیماری تا سفید شدن کامل پوست تمام بدن، از فعالیت باز نمی ایستد. بنابراین انتظار داریم که در طی بیماری، اشکال و طرح های متنوعی از درگیری را داشته باشیم.

درباره روش های درمانی این بیماری شرح دهید.

از نظر درمانی باید گفت کنار آمدن با این مشکل و هم درمان این بیماری هر دو سخت، هزینه بر و طولانی است. در مراحل اولیه برترین درمان کورتن موضعی و مالیدنی است که در قالب فرمول های خاصی با تجویز پزشک استفاده شده و به طور معمول به صورت یک بار در روز برای چند ماه توصیه می گردد. استفاده از کورتن قوی و یا به اندازه چند بار در روز ممکن است با عوارضی همراه باشد. با همین قدم اولیه در طی سه ماه، بسیاری از بیماران برگشت قابل توجهی را ذکر می نمایند ولی با این حال بیمار باید جهت معاینات بعدی مراجعه کند تا پزشک جهت قطع یا ادامه درمان و یا تعویض دارو اقدام نماید. قدم بعدی درمان، عبارت است از نور درمانی که به دو روش موضعی و بدنی بسته به احتیاج بیمار انجام می گردد. این روش هم طولانی مدت بوده و در صورت مراعات نکردن مسایل حفاظتی ممکن است عارضه دار گردد. بنابراین باید در بیماری استفاده گردد که ظرفیت و آمادگی و زمان کافی در اختیار داشته باشد، به ویژه اینکه استفاده دقیق از ضدآفتاب و عینک محافظ برای بیمار بسیار مهم است.

قبل از درمان پس از 18 جلسه درمان پس از 48 جلسه درمان

پس از 5 جلسه درمان پس از 29 جلسه درمان پس از 6 ماه درمان

روش دیگر، استفاده از لیزر است که این روش هم بسته به احتیاج بیمار در جلسات متعدد قابل انجام است. در این روش هم با وجود پاسخ دهی خوب در بعضی بیماران، نتایج درمانی در همه موارد رضایت بخش نمی باشد. ضمناً در بیمارانی که بیش از 50 درصد سطح پوست درگیر این بیماری است می توان از کرم های بی رنگ نماینده خاصی استفاده کرد که به طور دایمی رنگدانه قسمت های به جای مانده را از بین ببرد و بیمار از حالت دورنگی پوست خود خلاصی یابد. امروزه استفاده از داروهای تازه تنظیم نماینده دستگاه ایمنی هم در درمان بیماری رایج شده است. علاوه بر این در بیمارانی که در نواحی کوچکی از بدنشان پیسی دارند که ثابت به جای مانده و پیشروی نمی نماید و سیر بیماری هم متوقف شده است، می توان از روش های جراحی مخصوص استفاده کرد تا منبع رنگدانه کافی در اختیار ناحیه درگیر پوست قرار داده گردد.

پی نوشت :

*متخصص پوست و مو

منبع:www.salamat.com

/ع

منبع: راسخون