بیماری های زبان - گیگابلاگ

با این حال در برخی موارد، زبانی که درد می کند یا تغییر رنگ پیدا کرده است می تواند بر بیماری های جدی تری، مانند کمبود ویتامین، ایدز یا سرطان دهان، دلالت داشته باشد. به همین دلیل، اگر هر گونه از این مسائل زبانی را به طور دائم تجربه می کنید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

دلایل بروز زبان سفید

عوامل زیادی وجود دارند که باعث سفید شدن پوشش زبان یا بروز لکه های سفید روی زبان می شوند. این دلایل عبارت اند از:

• لوکوپلاکیا: این بیماری باعث می شود سلول های زبان بیش از میزان رشد کنند. رشد بیش از حد سلول ها منجر به تشکیل لک ها یا دلمه های سفید داخل دهان و روی زبان می شود. با اینکه لوکوپلاکیا به خودی خود خطرناک نیست، این بیماری می تواند پیش درآمد سرطان باشد. بنابراین، تعیین علت بروز لک های سفید در دهان از طریق دندانپزشک اهمیت دارد. لوکوپلاکیا می تواند زمانی ایجاد شود که زبان تحریک شود و اغلب در افرادی بروز می کند که محصولات توتون و تنباکو را مصرف می کنند.
• برفک دهان: این بیماری که کاندیدیاز هم نامیده می شود نوعی عفونت مخمر است که داخل دهان به وجود می آید. برفک دهان لکه های سفیدی ایجاد می کند که از لحاظ بافت شبیه پنیر است و سطح دهان و زبان را می پوشاند. برفک دهان بیشتر در بچه ها و افراد مسن، مخصوصاً کسانی که دندان مصنوعی دارند یا سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است، دیده می شود. دیابتی ها و کسانی که برای آسم یا بیماری ریه استروئیدهای استنشاقی مصرف می کنند نیز ممکن است به برفک دهان مبتلا شوند. برفک دهان بیشتر بعد از مصرف آنتی بیوتیک رخ می دهد زیرا آنتی بیوتیک باکتری خوب در دهان را می کُشد. خوردن ماست ساده با کلنی زنده و فعال به بقای جانداران مفید در دهان شما کمک می کند.

علاوه بر این، دارو می تواند با عفونت مبارزه کند.

• خزه پوستی یا لیکن پلان دهان: اگر شبکه ای از خطوط سفید و برآمده روی زبان دارید که شبیه توری است، احتمالاً به لیکن پلان دهان مبتلا شده اید. پزشکان اغلب نمی توانند علت ابتلا به این بیماری را تشخیص دهند زیرا در بیشتر مواقع به خودی خود خوب می شود. با رعایت بهداشت خوب دهان، پرهیز از مصرف توتون و تنباکو و محدود کردن مصرف غذاهایی که منجر به تحریک دهان می شوند ممکن است این بیماری درمان شود.

دلایل بروز زبان قرمز یا توت فرنگی

عوامل بسکمک وجود دارند که شکل طبیعی و صورتی زبان را به قرمز مبدل می کنند. در برخی موارد، زبان ممکن است شبیه توت فرنگی شود و جوانه های چشایی بزرگ و قرمزرنگ شده و نقطه وار سطح زبان را می پوشاند. دلایل احتمالی عبارت اند از:

• کمبود ویتامین: کمبود فولیک اسید و ویتامین ب 12 ممکن است منجر به قرمز شدن ظاهر زبان شود.
• زبان جغرافیایی: این بیماری، که گلوسیت خوش خیم مهاجر هم نامیده می شود، به علت ظاهر نقشه مانند زبان با لک های قرمزرنگی که سطح زبان را پوشانده اند ایجاد می شود. گاهی اوقات مرزهای سفیدی پیرامون این لک ها یا دلمه ها را فراگرفته است و جای آنها روی زبان ممکن است به مرور زمان تغییر کند. با اینکه بیشتر مواقع این بیماری بی خطر است اما اگر لک های قرمز بیش از دو هفته دوام آورد و خوب نشد، شما باید به پزشک مراجعه کنید تا علت آن تعیین شود. وقتی پزشک متوجه شد که قرمزی به علت ابتلا به زبان جغرافیایی است، نیاز به درمان دیگری نیست. اگر بیماری باعث زخم شدن یا ناراحتی زبان شده بود، ممکن است، برای تسکین درد شما، داروهای موضعی تجویز شود.
• مخملک: افرادی که از این عفونت استرپتوکوکی رنج می برند ممکن است به زبان توت فرنگی دچار شوند. اگر زبانتان قرمز شد و تب شدید داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. برای درمان مخملک داروی آنتی بیوتیک مورد نیاز است.
• سندروم کاوازاکی: معمولاً این بیماری در بچه ها زیر 5 سال دیده می شود و بر عروق خونی بدن تأثیر می گذارد و منجر به زبان توت فرنگی می شود. در طول دورۀ حاد بیماری، اغلب بچه ها از تب بالا رنج می برند و ممکن است قرمزی و تورم دست و پا داشته باشند.

علت ابتلا به زبان مودار سیاه

با اینکه این بیماری ظاهر ناخوشایندی دارد و در طی آن زبان مودار و سیاه می شود اما معمولاً مسئله ای جدی نیست. برآمدگی های روی سطح زبان به نام پاپیلا در طول زندگی رشد می کنند. در برخی افراد، پاپیلا، به جای اینکه در اثر فعالیت روزانه فرسایش پیدا کند، بیش از میزان بزرگ می شود. به همین دلیل بیشتر احتمال دارد که باکتری را در خود مخفی کنند. وقتی این باکتری ها رشد می کنند ممکن است تیره یا سیاه به نظر برسند و پاپیلایی که بیش از میزان بزرگ شده شبیه مو باشد.

این حالت خیلی رایج نیست و بیشتر در افرادی به وجود می آید که به خوبی بهداشت دندان را رعایت نمی کنند. افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند یا تحت شیمی درمانی هستند و دیابتی ها بیشتر در معرض ابتلا به زبان مودار سیاه هستند.

دلایل ایجاد زخم یا برآمدگی روی زبان

عوامل بسکمک وجود دارد که باعث می شوند زبان زخم شود یا برآمدگی هایی دردناکی روی آن ظاهر شود. این عوامل عبارت اند از:

• حادثۀ ناگوار: گاز گرفتن زبان به صورت اتفاقی یا سوختن با غذای داغی که تازه از روی گاز برداشته شده است می تواند منجر به زخم شدن زبان تا زمان بهبودی شود. دندان قروچه یا ساییدن دندان نیز کناره های زبان را تحریک می کند و باعث درد می شود.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن افراطی زبان را تحریک و آن را زخم می کند.
• آفت دهان: بسکمک از افراد، در دوره ای از زندگی خود، به این زخم های دهان بر روی زبان مبتلا می شوند. علت ابتلا به این بیماری ناشناخته است اما در زمان افزایش استرس بدتر می شود.

• سندروم زبان سوزان: برخی از زنان در دوران پیش از یائسگی به این سندروم مبتلا می شوند که باعث می شود زبان احساس سوزش پیدا کند.
• پاپیلای بزرگ شده: اگر یک یا چند تا از جوانه های چشایی ملتهب یا تحریک شود متورم شده و برآمدگی دردناکی روی زبان تشکیل می دهد.
• بیماری های جسمی خاص: بیماری هایی مانند دیابت و کم خونی می توانند علائمی مانند زخم زبان داشته باشند.
• سرطان دهان: با اینکه بیشتر زخم های دهان نیاز به نگرانی ندارد اما اگر غده یا زخمی روی زبان دارید، که طی یکی-دو هفته برطرف نشده است، باید با پزشک مشورت کنید. بسکمک از سرطان های دهان در مراحل ابتدایی ناراحت کننده نیستند. بنابراین، فکر نکنید که چون درد ندارید پس جای نگرانی هم نیست.