خبرنگاران نشنال اینترست: کرونا شاید میخی بر تابوت غرب و نظم لیبرال باشد - گیگابلاگ

آمیتاو آچاریا استاد دانشگاه امریکن واشنگتن دی سی و پژوهشگر موسسه برگروئن در کالیفرنیا شنبه در یادداشتی با عنوان کرونا چگونه نظم جهان را تغییر می دهد در نشنال اینترست نوشت: کرونا نه تنها یک فاجعه برای بهداشت عمومی جهانست بلکه باعث تغییر در نظم جهانی نیز خواهد شد. بیماری های همه گیر در گذشته نیز نظم جهان را تغییر دادند.

طاعون در قرن چهاردهم که گفته می شد آن هم از چین شیوع پیدا نموده است، 90 درصد از جمعیت استان هوبی و نیمی از جمعیت 123 چین را به کام مرگ کشاند و در مجموع بیش از یکصد میلیون نفر از جمعیت آن موقع جهان را کشت. طاعون خاتمه نظم جهانی مغولی را به زانو درآورد.

کرونا در مقایسه با طاعون یک همه گیری ملایم تر به شمار می آید و به نظر می رسد که نرخ مرگ ومیر ناشی از آن پایین تر است. طاعون که به طاعون بچه ها نیز معروف است، افراد کم سن و سال زیادی را کشت اما ویروس کرونا بیشتر جان افراد مسن را می گیرد.

نویسنده نشنال اینترست این سوال را عنوان نمود که ویروس کرونا نظم فعلی جهان را چگونه تحت تاثیر قرار می دهد؟ و نوشت: این همه گیری هنوز در اوایل راه خود است، با این حال، بعضی فرایندهای متاثر از آن آشکار شده است.

نخست آنکه این بحران حمایت از جهانی شدن را تضعیف می نماید. حمایت از جهانی شدن پیش از این با ظهور پوپولیسم و سیاست های ریاست جمهوری دونالد ترامپ در موقعیت ضعف قرار گرفته بود. کرونا به دلیل وابستگی متقابل مالی و همچنین توریستی و مسافرت با سرعت خیره نماینده ای گسترش یافته و مقصر آن جهانی شدن است. شیوع کرونا واکنش شدیدتری نسبت به جهانی شدن ایجاد می نماید.

بسته شدن مرزهای ملی و استانی و اعمال حاکمیت دولت ها افسانه قدرتمند جهانی شدن یعنی جهانی بدون مرز را بیش از پیش زیر سوال برده است.

دوم آنکه کرونا شاید میخی بر تابوت اندیشه غرب (هر آنچه از خرابکاری ترامپ از روابط دو سوی آتلانتیک باقی مانده است) باشد. گروه 7 نتوانسته پس از جلسه سران بیانیه ای صادر کند زیرا دولت ترامپ اصرار داشت که کرونا ویروس چینی خوانده گردد. در عین حال، انریکو لتا نخست وزیر اسبق ایتالیا اخیرا در مصاحبه ای با روزنامه انگلیسی گاردین به شعار ترامپ مبنی بر آمریکا اول اشاره نمود و به اروپایی ها در خصوص شیوع ویروس ترامپ و درباره سرایت شعارهایی مانند ایتالیا اول، بلژیک اول یا آلمان اول به اروپا هشدار داد.

سوم آنکه کرونا ممکن است شعار آمریکا اول را تقویت کند. پیتر ناوارو معمار جنگ تجاری ترامپ دوم آوریل (14 فروردین) در کنفرانسی خبری در کاخ سفید گفت: اگر فلسفه، راهبرد و باور ترامپ در خصوص پایگاه تولیدی قوی و امنیت مرزهای آمریکا توجیهی داشته باشد، این بحران توجیه آن است. اما تصویر ایالات متحده به عنوان یک کشور درمانده ای که عظیم ترین اقتصاد و ارتش جهان را دارد، در تضاد آشکار با شعار ترامپی آمریکا را عظمت بخشیم قرار گرفته است.

آچاریا در یادداشت خود شرح داد: این بحران اعتبار جهانی آمریکا و اعتبار دولت ترامپ در داخل کشور را بشدت کاهش می دهد. تصویر آمریکا به مثابه یک ابرقدرت بیچاره که با یک ویروس به زانو درآمده است، مساله ای بود که از قبل در خصوص آن هشدار داده شده بود. فراموش کردن این تصویر سخت است. ترامپ شاید اهمیتی به افکار عمومی بین المللی ندهد اما بسکمک از آمریکایی ها احساس استیصال می نمایند.

او نوشت: همه اینها شاید میخ دیگری بر تابوت نظم لیبرال بین المللی باشد که به خاطر سیاست ها و پوپولیسم غربی ترامپ به تلوتلو خوردن افتاده است.

چهارم آنکه، آیا چین از این بحران سود خواهد برد؟ این بحران مدل های سیاسی و مالی ایالات متحده و چین را در کانون توجه جهانی قرار داده است و هر کسی که از آن سربلند خارج گردد، اعتبار بیشتری کسب خواهد نمود. این احتمال وجود دارد که تبعات مالی کرونا بر آمریکا شدیدتر از تاثیرات آن بر چین باشد. اگر این اتفاق رخ دهد تغییر کانون قدرت به شرق که تا به امروز فرایند آن شروع شده است، سرعت خواهد گرفت. فقدان قدرت نرم و سخت آمریکا انتقال به نظم پساآمریکایی یا آنچه که من جهانی چندمجتمعی می نامم، را سریع تر خواهد نمود.

چین توانسته شیوع کرونا را تحت کنترل درآورد اما به دلیل ناتوانی اولیه اش برای اقدام شفاف و موثر در جلوگیری آن ، آرزوهای پکن برای رهبری جهان را تضعیف کرد. این موضوع به راحتی فراموش یا بخشیده نخواهد شد حتی اگر پکن کوشش کند تا با دادن کمک و مشاوره به بسکمک از کشورها آنها را در کنار آمدن با بیماری های خودشان کمک برساند.

کرونا شاید هزینه های دیگری برای چین داشته باشد و به رغم رشد مالی اش، جاذبه آن کشور برای جذب سرمایه گذاری و توریست را کاهش دهد. این مساله میان آمریکا و چین فاصله ایجاد نموده و چرخه عرصه مالی را از چین دور می نماید.

نشنال اینترست درباره تاثیر این بحران بر سایر قدرت های در حال ظهور مانند هند و روسیه استدلال کرد: در صورتی که ناکامی های غرب را تکرار نمایند، ممکن است که وجهه ای منفی از آنها ایجاد گردد.

نکته آخر آنکه، مفسران درباره اینکه آیا پاسخ فردی کشورها به این بحران، دموکراسی ها را در موقعیت بهتری نسبت به دولت های اقتدارگرا قرار داده است یا نه، بحث خواهند کرد. اما در هر دو طیف کشورهایی هستند که پاسخ قوی و معقولی به کرونا داده اند. در اینجا، رقابت واقعی در خصوص حکومتداری است تا ایدئولوژی یا نوع رژیم.

بحران جاری به جهانی شدن خاتمه نخواهد داد اما امید می رود که درخواست ها برای انسانی تر و ضابطه مندتر کردن آن افزایش یابد.