غذاهای محلی استان بوشهر - گیگابلاگ

کدبانوهای ایرانی به سفره و طعم غذاهایشان اهمیت زیادی می دهند و می خواهند برای مهمانان شان سنگ تمام بگذارند، می توانند با یادگیری غذاهای سنتی و خوشمزه استان بوشهر هنر خود را به همه نشان دهند. غذاهای متنوع این استان سفره شما را رنگین و فرصت تجربه طعم های تند و بی نظیر غذاهای جنوبی و دریایی را در اختیارتان می گذارد. یادتان باشد برای طبخ این غذاها، علاوه بر دستور پخت، باید در انتخاب مواد غذایی تازه به خصوص ماهی و میگو دقت زیادی به خرج دهید، چراکه کیفیت این مواد می تواند طعم غذایتان را تحت تاثیر خود قرار دهد.

دمی لخلاخ

لخلاخ از کلمه عربی لخلخه به معنای بوی خوش می آید. این غذا از سواحل عربی خلیج همواره فارس گرفته شده و بیشتر در سواحل ایران جا افتاده است. مردم محلی معمولا این دمی را با ماهی هایی مثل هامور، سنگسر، سبیتی و سرخو تهیه می نمایند. برای تهیه این غذای خوشمزه علاوه بر ماهی، از برنج، سیر، پیاز، کره یا روغن، شوید (شبت) و ادویه جات نیز استفاده می نمایند. البته گاهی در کنار شوید، گشنیز و مقدار کمی شنبلیه هم در پخت آن به کار می برند. این پلو در بوشهر از محبوبیت زیادی برخوردار است.

یتیمک بوشهری

یتیمک یکی از غذاهای محلی استان بوشهر که گوشتی نیست و به علت وجود موادی همانند لوبیا، ارزش غذایی و رژیمی بالایی دارد. یکی دیگر از موادی که در بوشهر و جنوب کشور جزئی از فرهنگ غذایی به شمار می رود، تمر هندی است که یکی از مواد اصلی یتیمک را تشکیل و به همراه بادمجان طعمی بسیار لذیذ به آن می دهد. ویژگی اصلی این غذا تند بودن آن است که اغلب غذاهای جنوبی چنین مشخصه ای دارند. این غذا با یتیمچه که در بعضی از نقاط ایران به روش های مختلفی طبخ می گردد، تفاوت دارد. مواد تشکیل دهنده اصلی یتیمک شامل بادمجان، لوبیا چشم بلبلی، پیاز و تمر هندی می گردد.

گمنه

گمنه یا للک (بلغور ریز دانه گندم) یکی از غذاهای سنتی بوشهر، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد (لرها به این غذا گِوِنه می گویند) است. این غذا را در خوزستان به عنوان پشت پای مسافر یا برای منزل نو طبخ می نمایند. این غذا به شیوه های مختلفی طبخ می گردد. مواد اولیه آن شامل للک یا گمنه، پیاز و روغن است. بعضی برای پخت بلغور گندم به جای آب معمولی از آب مرغ استفاده می نمایند که طعمی متفاوت به غذا می دهد. این غذا را می توان به جای پلو به همراه خورشت گوشت، قلیه ماهی یا قیمه سرو کرد. به علت استفاده از بلغور، این غذا برای کاهش کلسترول و پیشگیری از بیماری های قلبی، جلوگیری از دیابت (به علت وجود فیبر فراوان)، تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از سرطان پستان در خانم ها مفید است.

کبه

کبه در واقع غذایی عربی است که به شکل های بسیار متفاوتی در ایران هم پخت می گردد. مانند یتیمک، بلغور ریز گندم یا للک شالوده اصلی این غذا را تشکیل می دهد. مواد اصلی تشکیل دهنده این غذا با توجه به روش های مختلف طبخ شامل گوشت چرخ نموده، بلغور ریز گندم، پیاز، گشنیز، عدس قرمز، دارچین، فلفل سیاه، آبلیمو، گردوی خردشده، بادام زمینی خردشده، زرشک و کشمش استفاده می نمایند. البته بسته به سلیقه خودتان می توانید از مواد متنوع دیگری هم بهره ببرید. کبه را می توان با سیب زمینی و برنج هم تهیه کرد. این غذا به علت اینکه باید در روغن داغ غوطه ور گردد، شاید برای بعضی مناسب نباشد. البته مقدار جذب روغن به مواد اولیه هم بستگی دارد. این غذا با ظاهر زیبایش می تواند سفره شما را مزین و سلیقه تان را به خوبی نمایان کند.

قلیه میگو

ماهی و میگو پای ثابت بیشتر غذاهای جنوبی هستند. قلیه میگو یکی از غذاهای سنتی بسیار خوش طعم و پرطرفدار استان های بوشهر، خوزستان و هرمزگان است که البته طرز تهیه آن در هرکدام از این استان ها با دیگری کمی تفاوت دارد. مواد تشکیل دهنده این غذای لذیذ سبزی ماهی (گشنیز، شنبلیله)، میگو، سیر، پیاز، تمر هندی، آرد، روغن و ادویه ماهی است. از آنجایی که غذاهای جنوبی تند هستند، بهتر است طعم تندی به این غذا بدهید. میگو سرشار از امگا3، سلنیوم و آهن است به همین علت در پیشگیری از ابتلا به بعضی بیماری ها مانند افزایش فشار خون، سرطان روده بزرگ، انواع سرطان خون مانند لوسمی، آلزایمر و کم خونی تاثیر بسزایی دارد. این غذا را می توانید همراه با گمنه سرو کنید.

قیمه بوشهری

قیمه بوشهری برخلاف اسمش با قیمه های معمولی تفاوت زیادی دارد. عمده این تفاوت مربوط به له کردن گوشت می گردد، البته مزه آن هم تا حدودی فرق می نماید. برای تهیه این قیمه، گوشت را با گوشت کوب له می نمایند، به طوری که بعد از پخت غذا، اگر قاشق را درون آن بزنید، باید کش بیاید. این غذا طعمی شور و ترش دارد. لپه، پیاز، گوشت قرمز، رب گوجه فرنگی، سیب زمینی، دارچین، زرچوبه، گرد لیمو عمانی، زعفران و نمک مواد اولیه این غذا را تشکیل می دهند. در بوشهر این غذا را اغلب همراه با شکرپلو که یکی دیگر از غذاهای سنتی استان است، سرو می نمایند.

دوقوس ماهی

یکی دیگر از غذاهای سنتی استان بوشهر و بندر دیلم دوقوس ماهی است. دیلمی ها این غذا را با ماهی حلوای سفید (در زبان محلی زبیدی) که یکی از برترین ماهیان جنوبی است، درست می نمایند؛ اما می توان آن را با فیله ماهی شیر یا ماهی های بدون استخوان طبخ کنید. شرح اینکه زبیدی به معنای برتر است و به علت کیفیت و قیمت بالای این ماهی، چنین نامی به آن داده اند. با توجه به ذائقه جنوبی ها، دوقوس ماهی طعمی بسیار تند دارد. این غذا سر سفره دیلمی ها و مردم استان بوشهر به همراه پلو سرو می گردد.

شکر پلو

شکرپلو یکی از غذاهایی است که در بوشهر و بعضی از شهرهای جنوبی به همراه قیمه بوشهری در مجالس و ضیافت ها و عزاداری ها سرو می گردد. طعم شیرین این غذا ممکن است با هر سلیقه ای سازگار نباشد، اما در کنار قیمه بوشهری که طعمی ترش و شور دارد، ترکیبی مناسب را می سازد. شکرپلو را می توان همان شیرین پلوی سایر شهرهای ایران نامید، اما با تفاوت هایی که آن را متمایز می نماید. به علاوه رنگ زرد و زیبای این پلو که ناشی از وجود زعفران در ترکیبات آن است، ظاهر زیبایی به سفره کدبانوهای ایرانی می دهد. محتویات اصلی این پلوی لذیذ بوشهری شامل برنج، شکر و زعفران است. البته در حالت سنتی برای تزئین آن از خلال پسته هم استفاده می نمایند.

دال عدس بوشهری

دال عدس سرشار از بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین آ) است، ازاین رو مصرف این منبع غنی غذایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و قوه بینایی فواید بسیاری دارد. علاوه بر این مصرف دال عدس برای تقویت سلول های مغزی و حافظه و برای افراد کم خون (به علت وجود آهن) مفید است. این نوع عدس در فرهنگ غذایی مردم جنوب ایران جایگاه ویژه ای دارد. اگر روزی به بوشهر سفر کردید و مهمان مردم محلی شدید، احتمالا یکی از غذاهایی که برای پذیرایی از شما سر سفره حاضر خواهد بود، دال عدس است. مصرف این غذا به همراه ترشی و سبزی خوردن لذت زیادی به همراه دارد.

میگو پلو بوشهری

میگو پلو یکی از غذاهای محلی بوشهر است که در سراسر این استان طبخ می گردد. طبق ذائقه جنوبی ها این غذا طعمی تند دارد که البته می توانید مقدار تندی آن را بر اساس میل خودتان تنظیم کنید. تفاوت اصلی میگو پلوی بوشهری با میگو پلویی که در سراسر کشور پخت می گردد، در استفاده از تمر هندی است که طعمی خاص به آن می دهد. میگو یکی از موجودات دریایی است که در کشور ما به خصوص در میان جنوبی ها هواداران زیادی دارد. این ماده غذایی ارزشمند، سرشار از پروتئین، امگا 3، مواد معدنی، و بعلاوه دارای خواص آنتی اکسیدانی و آنزیمی است که برای مقابله با بیماری هایی همانند سرطان، آلزایمر، فشارخون، کم خونی، بیماری های قلبی عروقی و تقویت سیستم ایمنی بدن کاربرد دارد، پس از مصرف این ماده مغذی غافل نشوید. به علاوه اگر به گوشت قرمز علاقه ای ندارید، میگو جایگزین خوبی برای آن خواهد بود.

ته انداز مرغ و بادنجان

ته انداز مرغ و بادمجان یکی از غذاهای بسیار قدیمی و خوشمزه بوشهری است که می تواند باعث مباهات و مزین شدن سفره هر ایرانی گردد. البته بوشهری ها ته اندازمرغ و ته انداز بادمجان هم دارند که شاید از ترکیب این دو غذا ته انداز مرغ و بادمجان را درست نموده باشند. اگر بادمجان دوست داشته باشید، بهتر است برای یک بار هم که شده این غذای لذیذ را تهیه و میل کنید. محتویات این غذا علاوه بر مرغ و بادمجان شامل برنج، پیاز، نمک و فلفل، پودر لیموعمانی و زعفران می گردد.

ماهی حمام شکم پر

به طورکلی در سراسر ایران، به خصوص در شمال و جنوب کشور، ماهی شکم پر به روش های گوناگونی طبخ می گردد. شاید بتوان مهم ترین تفاوت شیوه های پخت این غذا را در نوع ماهی، سبزی و ادویه به کار رفته در آن ها دانست که همین موضوع سبب طعم متفاوت این غذا در نقاط مختلف ایران می گردد. به طور مثال شمالی ها بیشتر از ماهی سفید، گشنیز، سیر، جعفری، زعفران و زردچوبه استفاده می نمایند، در حالی که مردم جنوبی بیشتر از ماهی سنگسر و حلوای سیاه، گیاهی مثل شنبلیله و ادویه جاتی مانند ادویه کاری به همراه تمر هندی و سیر در طبخ آن بهره می برند.

طبق معمول غذاهای جنوبی، طعم تند این غذا از ویژگی های آن به شمار می رود. برای تهیه آن ترکیبی از شنبلیله، تمر هندی، سیر، پیاز، کشمش، زرشک به همراه ادویه جات لازم را آماده و درون شکم ماهی می ریزند و سپس ماهی را سرخ می نمایند. در گذشته با استفاده از رشته های نازکی از برگ درخت خرما (پیش نخل) شکم ماهی را بسته و سپس سرخ می کردند تا به کف ماهیتابه نچسبد. بعلاوه می توانید برای خوش طعم تر شدن ماهی در لحظه های آخر کمی آب لیمو به آن اضافه کنید و بگذارید مقداری بپزد. بعلاوه بهتر است ماهی حمام شکم پر را به جای سبزی پلو با پلوی ساده سرو کنید تا طعم و مزه آن دستخوش تغییر نگردد.

نشا

نشا در واقع نوعی دسر است که بوشهری های عزیز در ماه مبارک رمضان و هنگام افطار آماده می نمایند. این دسر رنگ زردی مانند شله زرد و طعمی بسیار عالی دارد. البته موادی مشابه شله زرد در تهیه آن به کار می رود که همین موضوع طعم آن ها را به هم نزدیک می نماید. برای تهیه این دسر خاص و خوشمزه از نشاسته، شکر، آب، گلاب و زعفران استفاده می نمایند.

قلیه ماهی

شاید بتوان قلیه ماهی را مشهورترین و پرطرفدارترین غذای بوشهر نامید. البته این غذا در شمال و جنوب کشور به شیوه های متفاوتی طبخ می گردد. بدیهی است که دستور پخت بوشهری این غذا هم طعمی متفاوت نسبت به روش های دیگر دارد. این غذا در بوشهر قلیه خوانده می گردد و اگر روزی مهمان مردم محلی این استان شدید، به احتمال زیاد یکی از غذاهایی است که بر سر سفره حاضر خواهد بود. محتویات اصلی این غذا شامل ماهی، سبزی قلیه (گشنیز و شنبلیله)، تمر هندی، پیاز، ادویه جات (نمک، زردچوبه و فلفل) و آرد گندم می گردد.

برترین نوع ماهی برای پخت این غذا سنگسر، هامور، شیر و سرخو است. یکی از نکته های مهم در طبخ قلیه ماهی بوشهری مخلوط کردن آرد و تمر هندی باهم است. در جنوب معمولا این غذا را که آماده کردن آن موقع کمی می برد، به همراه للک یا شکر پلو میل می نمایند که البته طعم تند و ترشان در کنار پلوهای شیرین ترکیبی مناسب می سازد، اما شما می توانید از پلوی ساده یا زعفرانی هم بهره ببرید. یادتان باشد مانند اغلب غذاهای بوشهری، این غذا هم باید تندی زیادی داشته باشد.