بازدم کوتاه بورس تهران - گیگابلاگ

به گزارش دنیای اقتصاد، روز گذشته دم هفت روزه بورس تهران به بازدمی کوتاه منتهی شد و شاخص کل این بازار در حالی که در ساعات اولیه معاملات افتی حدود 2 درصد را به ثبت رسانده بود، در نهایت به عقبگرد مختصر 7 هزار و 688 واحدی بسنده کرد. به موجب این عقبگرد، نماگر اصلی بازار یادشده به سطح یک میلیون و 358 هزار و 848 واحد رسید و به میزان 56/ 0 درصد از میانگین وزنی قیمت نمادهای حاضر در بورس کاسته شد.

در فرابورس نیز شرایط تفاوت چندانی با بازار یادشده نداشت. در این روز شاخص کل فرابورس ایران به میزان 161 واحد(معادل یک درصد)افت کرد و به سطح 16 هزار و 480 واحد رسید. به موجب این امر کلیت بازار سهام در روز گذشته عملکردی منفی را به ثبت رساند و نتوانست رشد هفت روز اخیر را یک روز دیگر تداوم بخشد. با این حال به نظر می رسد با توجه به تعطیلات کرونایی دو هفته ای در دیگر بازارها و نیمه تعطیل بودن بازارهایی مانند ارز شرایط برای بازار سهام آنچنان هم بد نیست. در حالی که انتظار می رود بازارهای موازی در هفته های پیش رو به دلیل تداوم شرایط کرونایی از فراز و فرود چندانی برخوردار نباشند و بسیاری از کسب و کارهای دیگر نیز به سبب تعطیل شدن اجباری آنها متولیان خود را مجددا همانند ماه های ابتدایی سال به سمت بازار سرمایه سوق دهند. اصلا بیراه نیست که فکر کنیم، بورس تهران در این شرایط سخت مجال بازگشتن به روزهای رونق را دارد. اینکه آیا افت روز گذشته بازار سرمایه در روز دوشنبه نیز تکرارپذیر است یا نه امر دیگری است؛ با این حال آن طور که بسیاری از فعالان باتجربه بازار سهام به آن باور دارند، در شرایط فعلی که قیمت ها در بورس و فرابورس از یک اصلاح طولانی در حال برخاستن هستند، منفی شدن بهای سهام به شکلی متعادل به هیچ وجه امری غیر معمول یا دور از انتظار نیست.

از این رو اگر بخواهیم آنچه در روز گذشته رخ داد را بهتر تحلیل کنیم، باید بگوییم افت قیمت ها در روز یکشنبه با توجه به ماهیتی که داشت و در نهایت ریزشی شدید را به شاخص کل تحمیل نکرد، نه تنها برای بازار امری منفی نبوده که به نظر می رسد در شرایط فعلی به متعادل شدن عرضه و تقاضا و دست به دست شدن سهام از سرمایه گذاران محتاط تر به فعالان ریسک پذیر تر بازار یاری نیز نموده است. با این حال در این میان چند نکته قابل تامل نیز وجود دارد که توجه به آنها در شرایط فعلی ضروری به نظر می رسد.

سایه شوم قیمت گذاری بر بورس

همان طور که می دانید در ماه های اخیر یکی از مهمترین عواملی که سبب شد ریزش سنگین قیمت ها در بازار سهام بسیاری از سرمایه گذاران ضررهای سنگینی را متحمل شوند، نه فقط جریانات عرضه و تقاضا بلکه عمدتا مخاطراتی بود که از جانب سیاست گذاران و مدیران به شکل ریسک سیستماتیک به بازار سرمایه تحمیل می شد. این ریسک ها از اختلاف میان وزارت اقتصاد و وزارت نفت بر سر عرضه پالایش یکم که جرقه ریزش بورس را زد گرفته تا تصمیماتی نظیر لغو امکان معاملات یک روزه و تغییر متعدد در برخی از قوانین در سقف سرمایه گذاری صندوق های بادرآمد ثابت همه و همه سیگنالی از عدم ثبات را به سرمایه گذاران فرستاد که در پی آن آنها ماندگاری در بازار را بیش از آنکه سودمند تلقی نمایند پرریسک ارزیابی کردند. خروجی این امر افت قیمت سنگین سهام شد که در برخی از نمادها به 60 درصد نیز رسید.

به نظر می رسد در طول سال های اخیر با عظیم تر شدن بازار سرمایه و افزایش قابل توجه تعداد بازیگران آن آنچه نتوانسته نحوه سیاست گذاری کلان اقتصادی را متناسب با رشد این بخش اقتصاد کشور به روز آوری کند، انعطاف ناپذیری دستگاه بوروکراسی اداری و فربه بودن بی حد و حصر آن است. همین امر سبب شد تا در روزهای اخیر شاهد خلق شاهکاری دیگر از این سیستم کند و ناکارآمد باشیم.شیوه نامه ساماندهی عرضه و تقاضای زنجیره فولاد که در روزهای گذشته اما و اگرهای بسیاری درخصوص آن به میان آمده است بنا به گفته بسیاری از ذی نفعان صنعت فولاد آنچنان منافع فراورینمایندگان فولادی را به نفع فراوری نمایندگان سنگ آهن نادیده گرفته که حالا بخش قابل توجهی از عملکرد اقتصادی این شرکت ها به آسانی در معرض مخاطره است.

همین امر سبب شد تا در روز گذشته به رغم وجود فرایند صعودی قیمت محصولات فولادی طی هفته اخیر در بازارهای جهانی شاهد قرمزپوشی بسیاری از نمادهایی باشیم که در داخل کشور به فراوری این محصولات مشغولند. در این روز تمامی نمادها نظیر فولاد، ذوب، فخوز، کاوه و هرمز و... برای ساعاتی در کف قیمت مجاز روانه معامله شدند و در حالی که طی ماه های گذشته نیز بخش قابل توجهی از بهای ریالی آنها کاسته شده بود به لطف سوء تدبیر داخلی محکوم به اصلاح قیمت بیشتر شدند.

فاصله حرف تا عمل

این در حالی است که هم مسوولان بازار سرمایه و هم مقامات دولتی بارها مردم را به سرمایه گذاری در نمادهای بنیادی بازار سرمایه که توانایی قابل اطمینان برای تحقق سودآوری دارند تشویق نموده اند. حال معین نیست وقتی حتی شرکت های بنیادی نیز از گزند نگاه قیم مابانه دولت ها در امان نیستند، چگونه می توان غیرتورمی ترین بازار کشور را برای سرمایه گذاری مردم عادی تبلیغ کرد؟ احتیاج به تفکر چندانی ندارد که وقتی مردم تا این حد با ریسک های قانونی دست به گریبان هستند و پس اندازهایشان به سادگی تهدید می گردد، تمایل چندانی به سرمایه گذاری بلندمدت و اصولی نداشته باشند. در چنین شرایطی اصلا چرا باید مردم را از رفتارهای سفته بازانه بر حذر داشت؟

مروری بر معاملات روز یکشنبه

روز گذشته 162 نماد در مجموع اختلاف آخرین معاملات خود نسبت به قیمت پایانی را مثبت به اتمام رسانده بودند. با این حال موازنه صفوف خرید و فروش که در روزهای قبل تا حد زیادی به سمت صف های خرید تمایل داشت دیروز مجددا تضعیف شد. روز یکشنبه از میان 334 نماد معامله شده 132 نماد آخرین معاملات خود را مثبت و 200 نماد معاملات خود را در محدوده منفی قیمت به اتمام رساندند. در این روز 90 نماد صف فروش و 80 نماد صف خرید داشتند.

ریسک پذیری یا خودزنی

در این روز ارزش معاملات خرد به 14 هزار و 245 میلیارد تومان رسید. به نظر می رسد در حال حاضر با توجه به آنچه گفته شد بازار سهام مانند گذشته از ریسک بالایی برخوردار است. همین امر باعث می گردد تا حضور در این بازار احتیاجمند داشتن دانش و تجربه کافی باشد. نوسان قیمت سهام و ریسک های تحمیل شده به این بازار سبب می گردد تا لزوم سرمایه گذاری غیر مستقیم و استفاده از دانش مشاوران سرمایه گذاری به خصوص سبدگردان ها در این بازار اهمیت ویژه داشته باشد. بنا بر این بهتر است مردم عادی به خصوص آنها که در ماه های اخیر بخش قابل توجهی از اندوخته خود را فدای جو هیجانی موجود نموده اند، در روزهای اخیر ضمن حفظ آرامش خود در انجام معاملات حتی المقدور دارایی خود را با استفاده از دانش مشاوران قانونی در این حوزه وارد چرخه معاملات سهام نمایند. چرا که همان قدر که ریسک پذیری معقول احتیاجمند داشتن دانش و اطلاعات کافی از یک امر است، سپردن سرمایه به بازاری پیچیده و پرریسک بیشتر به خودزنی می ماند.